Keman Nedir ? Ne İşer Yarar ?

Keman Nedir?

Keman, salınımlı sesiyle duygularınızı coşturan, viyolin grubu enstrümanlarından biridir. İnce belli, dört telli yaylı çalgının 1/2, 1/4, 2/4, 3/4 gibi farklı türleri bulunur. Farklı yaş gruplarına ve yetişkinlere özel tasarlanan keman modelleriyle profesyonel icralar gerçekleştirebilirsiniz.

Orkestralarda, solo konserlerde, korolarda, TSM konserlerinde, albüm kayıtlarında kullanabilirsiniz. Bir hobiyi geliştirmek, amatör icralar yapmak, profesyonel sahnelerde yer almak için keman çalabilirsiniz. İyi bir melodiyle kulaklarınızın pasını silmeye yarayan keman, çalma teknikleri bakımından zengin seçeneklere sahiptir. Boyu küçük sesi büyük enstrüman, başlangıçtan ileri seviyeye kadar amatör ve profesyonel kullanımlar için uygundur.

Çalması en zor enstrüman olarak bilinen keman, çocuk yaşta başlanırsa daha iyi öğrenilebileceği söylenen çalgılardan bir tanesidir. Üstüne düşüp sürekli kendinizi geliştirdiğiniz takdirde bir keman virtüözü ve profesyonel sanatçı olabilirsiniz.

Keman Nedir? Temel Bilgiler

Yaylı çalgılar grubunun vazgeçilmezi olan keman, enstrümantal sesini oluşturan farklı bölümlerden oluşur. Keman bölümleri arasında salyangoz, ağaç burgular, tuşe, f delikleri, sap, teller, çenelik ve omuzluk gibi kısımlar yer alır. Sap eşiği, tel takacağı, kiriş eşiği gibi her bir alan sesin oluşumunda büyük öneme sahiptir. Doğru akort için her bir bölümün büyük önemi vardır.

Ses kalitesi açısından önem taşıyan bir diğer husus enstrümanın üretiminde kullanılan malzemelerdir. Keman yapımı için akustik dengeyi sağlamaya yardımcı, ses kalitesini yüksek tutmayı sağlayan ladin, akçaağaç, abanoz ağaçları gibi farklı malzemelerden üretilir.

Keman yayı için düzenli olarak kullanacağınız reçineyle enstrümanınızdan daha etkili ses alabilirsiniz. Kemana başlarken notaları ve yay çekmeyi öğrenirsiniz. Keman, dört telli bir çalgıdır. Üzerinde bulunan notalar: sol, re, la, mi. Keman seslerinin her biri ayrı perdededir. Standartlaşmış bir ses sistemi vardır. Keman perdesiz çalgılar grubunda yer alır.

Kemanın Tarihçesi ve Gelişimi

Viyolonsel ailesine dâhil olan bugünkü kemanın tarihçesi, 14. Yüzyılda dayanır. İtalya’da icat edilmiştir. Bugünkü keman tasarımına en yakın olan çalgı 1550’lerde ortaya çıkmış 1600’lerde İtalya Opera Orkestrasında kullanılmıştır. Klasik müziğin önemli sazlarından biri olan keman, pop müzik dâhil olmak üzere çok sayıda müzik türünün icrasında kullanılmıştır. 19.yüzyılda uğradığı ufak çaplı değişimlerle daha ergonomik bir yapıya ulaşmıştır.

Keman tarihi, kabaca bu şekilde ifade edilse de ilkel kabilelerde de kemana benzer çalgılar kullanılmıştır. Midye, boş kabak, Hindistan cevizi gibi doğada bulunan malzemeler, kemanın rezonans kutusunu oluşturmak için tercih edilmiştir. Bitkilerin ipliksi yapılarından ya da hayvan derilerinden tel kısımları oluşturulmaya çalışılmıştır. Zamanla bu tasarımlar daha iyi bir hale gelirken ses teknolojisi de ilerleyerek günümüzdeki keman tasarımı ve kalitesi ortaya çıkmıştır.

Kemanın Bölümleri ve İşlevleri

Keman küçük boyuna rağmen çok fazla bölümden oluşur. Üzerinde yer alan her bir bölümün farklı işlevi bulunur. İşte kemanın bölümleri ve işlevleri:

Sap: Üzerinde tellerin yer aldığı Kemanın burgularıyla arasındaki bağlantıyı sağlayan kısımdır, üst tarafta köprü görevi görür.

Klavye: Kemanın üst kısmında yer alan notaların bulunduğu kısım klavyedir. Sap kısmına monte edilir.

Burgu: Kemanın doğru tonda çalınabilmesi için ayar yapabileceğiniz kısma burgu denir.

Salyangoz: Kemanın dayanıklılığını desteklemek için oluşturulmuş bölümdür. Sap kısmının sonunda yer alır.

Tuşe: Köprünün üst kısmındaki parçaya verilen simidir.

Kuyruk: Köprünün alt kısmındaki parçaya kuyruk adı verilir.

F Delikleri: Rezonans deliği olarak kullanılır, tasarımsal olarak kemana hoş bir görünüm kazandırmayı sağlar.

Teller: Enstrümandan ses çıkarmak için eşik bölümünden burgulara kadar uzanan bölümünde yer alan, notaları çalmayı sağlayan parçalardır.

Sap Eşiği: Telleri doğru ölçüde yükselterek sapa ulaşmasına yardım eden kısımdır.

Can Direği: Tellerin titreşimini kasaya iletirken ses kalitesini iyileştirmeyi hedefleyen ve dışarıdan görünmeyen, en kalın tel hizasında göğüs ve sırt arasındaki parçanın adıdır.

Çenelik: Keman çalarken çene altına konulan kısmın adıdır.

Boyunluk: Kemanı çalarken doğru pozisyonda tutmanıza yarayan, kaymasını önleyen aparatın adıdır.

Keman Türleri ve Özellikleri

Akustik özelliklerin geliştirilmesi sonucunda keman çeşitleri de farklılık kazanmaya başlamıştır. Temelde akustik ve elektro olmak üzere ikiye ayrılan keman çeşitleri, 4/4 tam boy, çocuk kemanı gibi farklı modellere sahiptir. Keman türleri arasında 1/2 çocuk kemanı, 3/4 çocuk kemanı gibi farklı modellere de sahiptir.

Kemanların yanındaki kesirli sayılar çocukların yaşlarına göre keman modellerini gösterir. 1/2 keman modelleri, 8-10 yaş arası çocuklar için uygundur. Bu keman türü yarım keman olarak isimlendirilir.

3/4 çocuk kemanı 10-13 yaş arası çocukların rahatça kullanabileceği modelidir. 55-60 cm aralığındaki keman türü, çeyrek keman ismiyle anılır. Ebatları diğer yaylı çalgılara göre küçük olmasına rağmen yüksek ve kaliteli ses elde etmenize yardım eder.

1/4 çeyrek keman ise 6-8 yaş grubu için üretilmiş yaylı çalgıdır. Boyu, 48-53 cm arasında değişir. Çocuklar tarafından başlangıç kemanı olarak kullanılmaya uygun bir modeldir.

Akustik kemanların yanında bir de elektronik keman çeşitleri mevcuttur. Sesi elektronik sinyallere dönüştürüp sonrasında havaya ses olarak yayılmasını sağlayan amfi yardımıyla çalınır. Büyük konserlerde ve kayıtlarda çalınmak üzere tasarlanmıştır. İçi boş olmadığı için kendi başına ses üretimi mümkün değildir. Profesyonel çalışmalarda kullanılmak üzere üretilmiştir.

Keman Nasıl Çalınır?

Keman, doğru çalındığında sesiyle huzur veren ve dinlendiren bir çalgıdır. Müzik aleti, kendine özgü hafif buruk ve dertli bir ses çıkarır. Bu sesi elde etmekse uzun bir çalışmanın ürünüdür. Keman çalmaya ne kadar küçük yaşta başlarsanız enstrümana hâkimiyetiniz o kadar iyi olur. Enstrümanı doğru şekilde çalmak içinse özel ders almak en önemli yöntemdir.

Kemanda ilk ders ve hatta belki sonraki birkaç ders yay kullanmayı öğrenirsiniz. Yay çekmek, uzun ve bir çalışma sonucu size kemandan doğru ses çıkarmayı öğreten alıştırmadır. Bu süreçte çıkan kötü ses ne kadar kulak tırmalasa da zamanla kemandan çok daha iyi ses çıkarmanızı sağlayan en temel çalışmadır.

Yay çekerken doğru duruş ve enstrümana hâkimiyet de ayrıca önem taşır. Keman yayını, kemana tamamen dik ve yere paralel açıyla çekmeniz gerekir. Bu açıyı tutturamazsanız keman tellere yanlış bir pozisyonda temas eder. Bu da kulak tırmalayan ses çıkmasına yol açar. Refleksleriniz oturana kadar bu yay çekme hareketini çalışmaya devam edersiniz.

Ayna karşısında yapılan bu egzersizle doğru tutuş ve duruş pozisyonunu da gözlemleyebilirsiniz. Dik durarak kafanızı hafif yana eğip kemanı boyunluk kısmından çeneniz ve boynunuz arasında tutmalısınız. Ağırlıklı olarak sağ elinizi kullanıyorsanız, kemanı sol tarafta tutarak notalar sol elle basıp sağ elle yay çekmeniz gerekir. Sol elinizi kullanıyorsanız bunun tam tersini yapmalısınız.

İlerleyen süreçte notaları öğrenerek basit şarkılardan kolay nota geçişlerini pekiştirmeyi öğrenebilirsiniz. Başlangıçta her şeyi doğru öğrenmek ve daha kolay ilerlemek için keman eğitimi alabilirsiniz. İsterseniz fiziki isterseniz online keman dersleri sayesinde tamamen size özel programlarla seviyenize uygun bir eğitim alabilirsiniz.

Keman Akort Etme Teknikleri

Kemanı akort ederken tellerin reçinesiz kısımlarına hafifçe vurarak sesi kontrol edebilirsiniz. Online akort programı ya da cihazı kullanarak kemanınızın sesini düzeltebilirsiniz. Hangi telin akordunu yapıyorsanız o telin ses seviyesini akort cihazından ya da programdan görebilirsiniz. Öncelikle akort cihazınızı keman ayarına getirdiğinizden emin olmalısınız.

Bütün telleri tek tek kontrol ettikten sonra sesin olması gerekenden düşük olduğunu görüyorsanız sıkıştırma işlemi yapmalısınız. Bunun için burgu kısmından teli abartmayacak şekilde sıkmalısınız. Bunu yaparken akort cihazınızı kontrol edin ve teli aşırı sıkarak kopartmamaya özen gösterin. Bütün telleri akort ettikten sonra yayla kontrol ederek doğru tonu aldığınızdan emin olun.

Akort yaparken tek parmakla tele vurmalısınız. Diğer parmaklarınızla enstrümanın üzerine baskı yapmadığınızdan emin olmalısınız. Bu baskı ses kalitesini etkileyeceği ve elinizi çektiğinde ses tonu değişeceği için bunu yapmamaya dikkat etmelisiniz.

Severek kullanacağınız keman modelini şimdi sipariş vererek hobinize vakit kaybetmeden başlayabilirsiniz. Çocuklarınızın müzik kariyerine güzel bir başlangıç yapmasına olanak tanıyabilirsiniz. Yonka Müzik Market güvencesiyle bütçenize uygun keman modellerini sipariş verebilir, online keman dersleri için kayıt oluşturabilirsiniz.