Üflemeli Çalgılarda Nasıl Ses Çıkarılır?

Üflemeli Çalgılarda Nasıl Ses Çıkarılır?

Üflemeli çalgılar için ileri düzey ses teknikleri, enstrümana alıştıktan sonraki aşamada yapabileceğiniz bazı yöntemleri içerir. Başta enstrümandan ses çıkarmak için uzun bir süre alıştırma yapmanız gerekir. Her üflemeli çalgının çalınma prensibi ve uygulanması gereken egzersizleri farklıdır. Burada doğru şekilde ilerlemek isterseniz enstrümanlarda ses oluşumu için doğru nefes egzersizlerini yapmayı ihmal etmemelisiniz. Size önerilen konumda durarak dudak ve el pozisyonlarının da doğruluğundan emin olmalısınız. Önce çıkardığınız sesler oldukça kulak tırmalayıcı olabilir. Bu durum, sizi yıldırmamalı. Çalışarak zamanla daha berrak bir ses çıkarmaya başlayabilirsiniz. Üflemeli çalgılarda en başta doğru sesi çıkarmaya çalışırsınız. Sonrasında enstrümana hakimiyet aşamasına geçersiniz. 

Üflemeli çalgılar konusunda doğru teknikleri anlamaya başladığınızda icralarda çok keyifli zamanlar geçirebilirsiniz. Acemilik sürecinizde ise öğrenmek istediğiniz enstrüman konusunda uzmanlaşmış bir müzik öğretmeninden ya da müzisyenden eğitim almalısınız. Bunu yaptığınızda enstrümana alışma süreciniz biraz daha hızlanabilir. Takıldığınız noktalarda fikir alabileceğiniz güvenilir bir kişi olur. Yanlış yaptığınız noktalarla ilgili hızlı geri dönüşler alırsınız. Doğru eğitmenle çalışarak ve alıştırmalarınızı ihmal etmeyerek sevdiğiniz enstrümanı, zamanla daha iyi bir tonda çalmaya başlayabilirsiniz. 

Üflemeli Çalgılar İçin Hangi Nefes Teknikleri Kullanılmalıdır?

Üflemeli çalgılarda nefes tekniklerini doğru şekilde yapabilmek için oturuş ya da duruş pozisyonunuz çok önemlidir. Enstrümanı oturarak çalacağınızı düşünürsek: sandalyenin ucuna doğru oturmaya gayret etmelisiniz. Ayaklarınızla yere sağlam bir şekilde basmalısınız. Enstrümanı doğru şekilde tuttuğunuzdan emin olduktan sonra çalmaya başlayabilirsiniz. Doğru oturuş ve duruş pozisyonu doğru nefesi almanızı kolaylaştırır.

Her enstrümanı çalmak için harcamanız gereken nefes yoğunluğu aynı değildir. Bakır çalgıların icrasında daha fazla nefes harcamaya ihtiyaç duyarsınız. Bu noktada nefes kontrolü ve derin nefes alabilmek son derece önemlidir. Ses kalitesini önemli ölçüde etkileyen bu durum, enstrümana hakimiyeti de etkiler. 

Doğru duruş tekniklerini öğrenseniz bile doğru nefes almadığınızda vücudunuzda oluşan gerginlik enstrümandan doğru sesi çıkarmanıza engel olur. Daha derin ve kontrollü nefes alabilmek için diyafram kullanımına önem vermelisiniz. Çalmaya başlamadan önce nefes kontrolüne odaklanarak derin nefes çalışması yapabilirsiniz. Bunun için dik bir şekilde oturarak burnunuzdan derin nefes alabilirsiniz. 

Bir elinizi göğsünüze bir elinizi de göbek deliğinizin hemen üstüne koyarak nefes aldığınızda hangi alanın şiştiğini fark edebilirsiniz. Doğru pozisyonda oturursanız bir süre sonra diyaframınızın şişmeye başladığını yani olması gereken nefesi aldığınızı anlayabilirsiniz. Diyafram nefesi size daha kaliteli bir yaşam sunacağı gibi üflemeli çalgıları daha rahat çalabilmenizi sağlar. Diyafram nefesini doğru aldığınızda farklı üflemeli çalgı tekniklerini daha kolay uygulayabilirsiniz. 

Üflemeli çalgılar için kullanılan teknikler arasında en çok tercih edilenlerden bir tanesi embouchure (hava basıncı yönetimi) olarak bilinen tekniktir. Enstrüman çalarken yüz kaslarının doğru ve etkili kullanımı prensibine dayalı bu teknik sayesinde daha temiz ve net sesler elde edebilirsiniz.  Bu teknik şu şekilde uygulanır: Dudaklar ve onu çevreleyen yüz kasları, diyaframın gücüyle ağızlığın etrafında bir basınç oluşturur. Bu yolla enstrümanın içine hava gönderimi sağlanır. Nefesi güçlü ve kontrollü kullanmayı sağlayan bu teknik sayesinde ses kalitesini artırmak amaçlanır. 

Vibrato tekniği ise nefesli ve yaylı çalgılarda birçok enstrümanda ses frekans ayarını bozmadan titreşim oluşturmayı sağlar. Bu yöntem, ileri seviye olarak bilinir. Nefes kontrolünü yapmayı öğrendikten ve enstrümana tam hâkimiyet sağladıktan sonra uygulanabilecek tekniklerden bir tanesidir. 

Başlangıçta enstrümandan sağlıklı ses alabilmeniz için doğru ağız pozisyonuna dikkat etmeniz önemlidir. Doğru kullanılmış bir akciğer kapasitesi ise nefes kontrolü konusunda size büyük ölçüde yardım eder. Enstrümana hâkimiyetiniz arttıkça kendi tarzınızda farklı üfleme teknikleri de geliştirebilirsiniz. 

Üflemeli Çalgılarda Ses Farklılıkları

Kullanılan materyallerin farklı olması üflemeli çalgılarda birbirlerinden farklı ses karakteristiklerini ortaya çıkarmıştır. Aynı tür enstrümanın farklı vokal sesleri bulunması ya da farklı enstrümanların değişik entonasyon yapısı sayesinde her enstrüman kendine özgüdür. Farklı ses yapıları, rezonans boşluklarına, üzerlerinde yer alan düğmelerine, akort tiplerine göre değişir. Ahşap ve bakır çalgılarda kullanılan malzemenin ses karakteristiğine etkisi son derece büyüktür. 

Bakır üflemeli çalgıların sesi birbirine genel olarak benzer. Yan flüt bir bakır çalgı değildir, eskiden ahşaptan üretilse de günümüzde gümüş, altın ve nikel malzemelerden üretilir. Yan tutularak çalınan yan flütte gövde düzken kollar enstrümanı tutmak için yan taraftadır. Alt dudak yardımıyla enstrüman kontrol edilirken hava, ağızlık kısmından tam içeri doğru değil, üstten dışarı doğru üflenir. Bu üfleme tekniği, enstrümanın rezonansıyla ve çalan kişinin ustalığıyla birlikte çalgının kendine özgü yumuşak bir sese sahip olmasını sağlar. 

Üflemeli müzik aletleri arasında klarnet de en popüler olanlardan biridir. Üflemeli çalgılar sınıfının kalın sesli üyeleri arasında yer alır. Klarnet türüne özgü ağızlıklar hazır satılır. Tek kamışlı yapıya sahiptir. Çalarken yan flütten daha kalın bir ses elde edersiniz. Her biri ses karakteristiği açısından birbirinden farklı olan çok sayıda klarnet türü bulunur. 

Üflemeli çalgılar grubunda özellikle caz müziğin baş tacı olan enstrümanlardan bir tanesi öne çıkar. O da saksafondur. Saksafon bakır çalgılar sınıfının belki de sesi en yanık çıkan enstrümanlarından bir tanesidir. Jaz müzik dışında blues ve rock müzikte de kullanılır. Son zamanda yaygın olarak klasik müzik orkestralarında yer bulmaya başlamıştır. Çalma teknikleri ve çalış şekli bakımından klarnete çok benzer. Klarnet öğrenen birçok müzisyen saksafonu kolaylıkla çalabilir. 

Ses Gücünü Geliştirmek İçin Hangi Egzersizler Önerilir?

Çalgılarda rezonans sistemi, o enstrümanın kendine özgü ses tonunu belirlemeye yarar. Bu sesi en parlak ve düzgün şekilde çıkarmak için enstrümanın doğru şekilde akort edilmesi gerekir. Doğru akort edilmiş enstrümanlar, doğru duruş pozisyonu ve hava akışı kontrolü sayesinde ideal sesi çıkarırlar. Enstrümanı öğrendikten sonra kendi nefes kontrolünüzü yaparak çeşitli ses geliştirme yöntemlerine başvurmaya başlayabilirsiniz. Profesyonel seviyeye ulaştığınızda, üflemeli egzersizler yoluyla enstrümandan farklı titreşimli ve yankılı sesler üretmeyi başarabilirsiniz. 

Çalgılarda nefes kontrolü, icranın kalitesini büyük oranda belirler. En başta üflemeli nefes dinamiğini çözerseniz çalgılarda rezonans sistemine uygun olarak doğru tekniği kullanmaya başlarsınız. Ses gücünü geliştirmek için uygulayabileceğiniz en güzel yöntemlerden bir tanesi, nefesinizi güçlü ve etkili kullanmanızdır. Akustik özelliklere uygun olarak kontrollü bir nefes kullandığınızda tondaki berraklığı net şekilde görebilirsiniz. Çalgıların ses dengesini iyi yönetmeniz, kendi nefes gücünüzü ayarlamanızla doğrudan ilişkilidir. 

Ses projeksiyonunda kullanmak üzere kaydedeceğiniz performanslar içinse bu ekstra önem taşır. Üflemeli çalgı armonisi, toplu icralarda ses karakteristiğinin önemini bir kez daha ortaya çıkarır. Bu noktada enstrüman tutuşundan çalgıya olan adaptasyonunuza kadar birçok noktaya dikkat etmeniz gerekir. Enstrümandan doğru, parlak, net sesi çıkarmanız, dinleyenlere temiz bir ses dinleme olanağı sunar. Profesyonel sahnelerde bu dengeyi tutturabilmeniz önemlidir. Performans öncesinde çok sayıda deneme yaparak sahnedeki duruşunuzu önceden belirlemelisiniz. Bu sayede kendinize olan inancınız artar ve heyecanınızı daha iyi kontrol edebilirsiniz. 

Üflemeli Çalgılarda Doğru Duruş Nasıl Olmalı?

Üflemeli çalgılarda en iyi icralar ayaktayken sergilenebilir. Bu noktada eller ve kollar daha serbest hareket etme olanağı bulur. Acemi bir çalgıcıysanız en başta ellerinizi ve kollarınızı sadece enstrümanı doğru şekilde tutmak için kullanabilirsiniz. İlerleyen süreçte nağmelere, şarkının ruhuna ve verdiği duyguya göre müziğin ritmine başınızla, ellerinizle, kollarınızla eşlik edebilirsiniz. Profesyonel seviyede klarnet, saksafon ve trombon çalan kişilerin bu hareketleri yaptığını görebilirsiniz. 

Sizin için en başta doğru sesi çıkarmak önemli olacağından ilk odaklanmanız gereken şey, nefes gücünüzü doğru ayarlamak olmalıdır. Nefesinize odaklandığınızda ve onu iyi bir şekilde yönetebildiğinizde doğal ses üretimi kendiliğinden gelir. Bütün bu teknikleri öğrenmeniz için öncelikle enstrümana alışmanız gerekir. Başta sesinizin hacmini genişletmek için diyafram nefesine ağırlık vermeniz elzemdir. Aynı zamanda günlük hayatta da diyafram nefesi doğru iletişim kurmada, ses tonunu ayarlamada etkilidir. 

Üflemeli çalgılarda doğru pozisyonu bulmak için şu yöntemi uygulayabilirsiniz: Oturur haldeyken sandalyenin ucuna doğru ve ayaklarınızın yere sağlam bastığı pozisyonda durmalısınız. Ayaktayken de dik durmaya ve enstrümanı olması gerektiği şekilde tutmaya özen göstermelisiniz. Kendinizi sıkmadan, serbest bırakarak çaldığınızda vücudunuz serbest olur. Nefesinize odaklandığınızda enstrümanı daha doğru şekilde çalabilirsiniz. Çalmak istediğiniz enstrüman modelini seçtikten sonra hem nefes hem de çalış teknikleri konusunda sizi yönlendirecek bir uzmana başvurmalısınız. Doğru eğitimle enstrümanı kısa sürede çözebilir, icralarınızı kaliteli bir hale getirebilirsiniz.

Dilerseniz üflemeli çalgıları öğrenmek için Yonka Akademi profesyonellerinden destek alabilirsiniz. Online ya da fiziki dersler sayesinde doğru egzersizlerle enstrümandan düzgün sesi çıkarmayı öğrenebilirsiniz. Sağlam bir müzik kariyeri inşa ederken yanınızda bu alanda uzman kişilerin olması, kendinizi daha hızlı geliştirmenize yardım eder. Bugün başlayarak güçlü nefes teknikleriyle en iyi üflemeli çalgı performansını sergileyebilirsiniz. Kendinize güzel bir yatırım yaparak şimdi Yonka Müzik Market üflemeli çalgı kategorisine göz atabilirsiniz.