Saz İle Bağlama Arasındaki Farklar Nelerdir?

Bağlama ile Saz Arasındaki Fark

Bağlama ile saz arasındaki fark,  genel olarak ses karakteristiği ve çalgıların şekilleriyle ilgilidir. Saz dendiğinde ayrıca bütün müzik aletlerine verilen genel isim de akla gelir. Telli çalgıların ve birçok sahne enstrümanın adı da saz olarak anılır. Burada yanık sesli, tekne kısmı armut gibi, arkaya doğru sivrilen, telli çalgıdan bahsederken bağlama ve sazın yapısal farklarına değineceğiz. 

Saz genel olarak daha büyük bir telli çalgıyken bağlama daha küçüktür. Bağlamanın da kendi içinde birçok çeşidi vardır. Kısa ve uzun sap bağlama gibi çeşitleriyle bu müzik aletleri, farklı yaş gruplarına ve bilgi düzeyine göre tercih edebileceğiniz enstrümanları içerir. 

Bağlama Nedir? 

Bağlama, genellikle ritmik Türkülerin ve şarkıların çalınması için tercih edilen daha küçük boyutlu telli çalgılara verilen isimdir. Ritmik ve perdeli müziklerin çalınması için ideal bir müzik aletidir. Kayın, köknar, dut, ladin, maun ve okaliptüs gibi sert ağaçlardan üretilen bağlama, ses karakteristiğini bu ağaçların doygunluğundan alır. 

Türkülerle özdeşleşmiş olan bağlama nedir?

Türk müziğinde önemli bir yere sahip olan bağlama, telli tezeneli bir çalgıdır. Tezene, bağlamayı çalarken kullanılan kiraz ağacı kabuğundan elde edilmiş bir mızraptır. Tellere vurarak ses çıkarmayı sağlar. Bağlama, Türk kültürünün vazgeçilmez bir enstrümanı olduğu için Anadolu’daki birçok evde bulunur. 

Profesyonel bağlama çeşitleri, sahne performanslarında, konserlerde, stüdyo kayıtlarında kullanılmak üzere tercih edilir. Ses kalitesi diğer enstrümanlara göre çok daha üst düzey olan profesyonel bağlama modelleri sayesinde üstün ses kalitesi elde edebilirsiniz. 

Saz Nedir?

Bağlama ile saz arasındaki fark, genel olarak çalgıların boyutları ve karakteristiğiyle ilgilidir. Küçük, orta ve büyük boy saz çeşitleri kendi içinde de çok sayıda modele ayrılır. Saz, Orta Asya’dan Balkan coğrafyasına kadar çok sayıda bölgede kullanılan telli çalgı çeşitleri arasındadır. 

Saz Orta Asya’da dambıra adını alırken sonradan bu isim, tambura olarak söylenmeye başlanmıştır. İlk Türk sazı kopuz, kültürel bir simge olarak önemli toplantılarda, düğünlerde ve çeşitli kutlamalarda kullanılmıştır. 

Türk kültürünün temsilcisi saz nedir, çeşitleri nelerdir?

Saz çeşitleri, arasında: tambura, cura, divan sazı, cümbüş gibi çeşitli telli çalgı seçenekleri yer alır. Saz ailesi içinde yer alan diğer çalgılar arasında: Aşık sazı, bozuk, çöğür, meydan sazı gibi çok sayıda saz çeşidi bulunur. Kısa sap çeşitlerinin tekne kısmı küçüktür ve bu enstrümanlarda daha ergonomik bir tasarım hâkimdir. Uzun sap çeşitlerinde tekne kısmı daha büyük, gövde boyu da daha uzundur. 

Kısa sap saz çeşitleri solo performanslar için daha çok tercih edilir. Perdeli bir sese sahiptir. Uzun sap telli çalgılar, hem solo hem toplu performanslar için tercih edebileceğiniz müzik aletlerini kapsar. Uzun saplı telli tezeneli çalgılarla daha derin ve dolgun sesler elde edebilirsiniz. 

Saz Kaç Telli Bir Çalgıdır?

Klasik bir saz tasarımında yedi adet tel bulunur. Altta iki tane çelik tel ve bir adet sırma bam bulunur. Orta kısımda iki adet çelik tel, üstte ise bir çelik bir de sırma bam yer alır. 

Bağlama ile Saz Arasındaki Farklar

Bağlama ile saz arasındaki fark hem boyutlar hem de ses açısından kendini gösterir. Saz ve bağlamanın farkı sesi ve boyutundan anlaşılır.  Genel olarak bağlama ve saz arasındaki fark aşağıdaki maddelerle listelenebilir:

1. Boyutlar: Bağlama, saz ile neredeyse aynı görüntüye sahip olsa da ondan daha küçük boyutlarda üretilir. Bağlama üzerinde üç çift tel yer alır. 
2. Şekil: Bağlama, saz gibi uzun sapa sahiptir. Aslında bu iki enstrümanın arasındaki fark şekil olarak birbirinden ayrılmasıdır. Bağlama ise kendi içinde çok sayıda çeşidi bulunan bir çalgı ailesini temsil eder. Kişisel zevkinize ve tercihlerinize göre seçebileceğiniz bağlama ve saz, Türk Halk Müziği için iki önemli çalgıdır. 
3. Ses: Enstrümanlar, birbiriyle birebir aynı gibi görünse de bağlama, daha ritmik melodiler için tercih edilir. Saz ise daha dolgun ve perdeli sesler için tercih edilir. 

Bağlama mı saz mı? 

Bu sorunun kesin bir cevabını vermek zor. Herkesin müzik zevki, çalmaktan keyif alacağı enstrüman birbirinden farklıdır. Kimisi daha uzun ve büyük enstrümanları daha kolay çalabilirken kimisi için daha küçük boylu ve kısa enstrümanlar daha uygundur. Bir de her enstrümanın ufak da olsa görünüş farkları bulunur. 

Cümbüş daha heybetli bir saz çeşidiyken cura daha küçük tekneye sahiptir. Bağlama çeşitleri arasından uzun ve kısa sap modellerden bir tanesini seçerken ise kendi ergonominizi göz önünde bulundurmanız gerekir. Kol ve beden boyu, enstrümana hakimiyetinizi etkileyen önemli fiziki özelliklerdir. Beden yapınıza uygun enstrüman seçmediğinizde onu çalmakta zorlanabilirsiniz.

Bağlama ve saz aynı mı? 

Hayır, bağlama telli tezeneli çalgı grubuna verilen bir isimken saz onlara benzeyen daha büyük bir telli tezeneli çalgıdır. Ayrıca saz, bütün enstrümanların genel adı olarak da kullanılan bir isimdir. Bu sorunun cevabını genellikle Türk Halk Müziğine gönül vermiş üstatlar daha kolay cevaplayabilir. İşinin ehli kişiler, Halk müziği üstatları ve uzun zamandır saz ve bağlama gibi çalgıları tanıyan kişiler enstrümanların ayırdını daha net yapabilirler. Kendiniz için bir bağlama ya da saz almak istiyorsanız güvenilir bir müzik marketten tavsiye isteyebilirsiniz. 

Bağlama ve Sazın Müzikteki Yeri

Bağlama ve sazın Türk Halk Müziğinde son derece önemli bir yeri bulunur. Türk müziğindeki ezgilere asıl şeklini veren çalgılar bağlama ve sazdır. Genellikle yanık bir enstrüman sesi Türk Halk Müziğinde ağır basar. Anadolu kültürünün önemli bir parçası olan hem bağlama hem saz, Türk Sanat Müziği ve Halk Müziği parçalarında kullanılır. 

Günümüzde Anadolu müziğiyle elektronik müziğin buluşması sonucu ortaya çıkan elektro bağlama modelleri de bulunur. Elektro saz ve bağlama çeşitleri de günümüz modern müziğinde önemli bir yere sahiptir. Melez müzik tarzlarının ortaya çıkmasında bu yeni yaklaşımların etkisi oldukça fazladır. 

Şimdi ister istemez aklınıza şu soru gelecek: Sazı mı kolay bağlama mı?

Aslında ikisinden bir tanesinin diğerinden kolay olduğunu söylemek zordur. Hangisini öğrenmek isterseniz o enstrüman sizin için otomatik olarak daha kolay bir hal alır. İsteyerek öğrendiğiniz her şeyde daha kolay yol alabilirsiniz. Buna karar verirken bir müzik marketi ziyaret edebilirsiniz. Burada saz ve bağlama çeşitlerini yerinde görerek elinize alıp ses kalitesine de bakabilirsiniz. Size nasıl bir model hitap ediyorsa ve sizin ergonominize hangisi uygunsa onu tercih etmeniz daha doğru olur. 

Saz ve Bağlamanın Görsel Farklılıkları

Bağlama ve saz arasındaki fark, görüntü anlamında dışarıdan baktığınızda çok net belli olmaz. İki enstrümanı yan yana getirip karşılaştırdığınızda birinin diğerinden daha küçük olduğunu görebilirsiniz. Ebat açısından farklara sahip olan saz ve bağlama, ses kalitesi, tonu ve çalma stilleri açısından birbirinden farklılık gösterir. 

Bağlama ya da saz alırken tekne kısmını kontrol ederek bu alandan ışık sızmadığından emin olmalısınız. Işık sızıyorsa o enstrümanda entonasyon sorunları olacağını bilmelisiniz. Perde kısmı çok yüksek olmayan bir enstrüman almalısınız. Perde kısmı çok yüksek olan saz ya da bağlama çeşitleri tellere basarken sizi zorlar. Uygun saz ve bağlama fiyatları kapsamında piyasa araştırması yaparak beğendiğiniz enstrümanı almaya karar verebilirsiniz. 

Bağlama ve saz arasındaki fark, hem görüntü hem de tonal anlamda size verdiği keyifle birbirinden ayrılır. Enstrümanlar arasında araştırma yaparak birkaç ayrı yerden bilgi ve fiyat alarak nihai kararınızı verebilirsiniz.